W Polsce, podobnie jak w prawie wszystkich krajach europejskich, dwa razy do roku mamy do czynienia ze zmianą czasu – odpowiednio na zimowy lub letni, w zależności od pory roku. Dlaczego wprowadzono taki system i kiedy zmiana czasu na letni nastąpi w 2022 roku? Odpowiadamy.
Od kiedy przestawiamy czas z zimowego na letni?
Choć jako prapraojca zmiany czasu wymienia się niekiedy żyjącego w XVIII wieku Benjamina Franklina, wprowadzenie tego systemu zawdzięczamy w rzeczywistości Niemcom, które zdecydowały się na ten krok z powodów ekonomicznych. Tak więc 30 kwietnia 1916 roku po raz pierwszy oficjalnie przesunięto wskazówki zegarów o godzinę do przodu, a 30 września o godzinę je cofnięto. W kolejnych latach system ten przejęły kolejne kraje na świecie, a obecnie funkcjonuje on aż w 70 z nich.
W Polsce po raz pierwszy dokonano przesunięcia czasu w 1919 roku, jednak zmiana ta nie utrzymała się zbyt długo. Na stałe przyjęto ten system dopiero w 1977 roku. Obowiązuje do dziś.
Przesunięcie czasu na letni i zimowy – dlaczego to robimy? Po co zmiana czasu dwa razy w roku?
„Czynniki ekonomiczne” to jednak bardzo ogólne i nieco enigmatyczne pojęcie tłumaczące przesuwanie wskazówek zegara. Po co zatem stosuje się zmiany czasu w zależności od pory roku? Głównym powodem do ich wprowadzenia była chęć jak najefektywniejszego wykorzystania Słońca, ponieważ dostosowanie aktywności ludzi do ilości naturalnego światła:
sprzyja oszczędzaniu energii elektrycznej,
zwiększa bezpieczeństwo na drogach ze względu na dobrą widoczność,
zapewnia lepsze samopoczucie, dzięki dłuższemu kontaktowi ze światłem słonecznym. Słońce to naturalne źródło witaminy D, która wpływa nie tylko na nastrój, ale też na... odporność organizmu.
Kiedy zmieniamy czas na letni w 2022 roku?
Tak jak zwykle, przesunięcie czasu z zimowego na letni nastąpi w ostatnią niedzielę marca. W tym roku przestawienie czasu na letni przypadnie 27 marca 2022 roku. Tej nocy o godzinie 2:00 wskazówki zegarów przesuniemy o godzinę do przodu, czyli na godzinę 03:00. Oznacza to przykrą wiadomość dla śpiochów – zmiana czasu „ukradnie” bowiem godzinę cennego snu. Konieczne będzie zatem przywyknięcie do wcześniejszych pobudek.
Czy to już ostatni raz, kiedy przestawiamy zegarki?
Nie da się ukryć, że z cyklicznym przesuwaniem czasu do przodu i do tyłu wiąże się również kilka wad. Należą do nich przede wszystkim komplikacje, jakie wprowadza ten proces w sferze logistyczno-organizacyjnej. Mowa tu chociażby o problemach związanych z pracą zmianową czy też szeroko pojętym transportem – osobowym i towarowym – który musi nadrabiać brakującą godzinę lub przeczekiwać tę nadprogramową. Z podobnymi problemami zderzają się też duże systemy informatyczne, np. te obsługujące serwery bankowe.
Przeciwnicy cyklicznego przesuwania czasu do przodu i do tyłu wysuwają też inny argument. Dzisiejsze urządzenia elektryczne cechują się znacznie wyższą wydajnością niż te z przeszłości. Oszczędność prądu wynikająca z przestawienia wskazówek zegarów jest zatem niższa niż przed laty. Tym samym związane z nią korzyści mogą okazać się mniejsze niż niedogodności, które powoduje funkcjonowanie takiego systemu.
Biorąc pod uwagę te argumenty, Parlament Europejski zatwierdził w 2019 roku plan zniesienia przestawiania czasu w krajach unijnych. Teoretycznie proces ten miał zakończyć się w 2021 roku, jednak ostatecznie zostało to odroczone na później.
Jak przestawiamy zegarki na czas letni?
Większość elektronicznych sprzętów jest przystosowana do zmiany czasu. Proces ten odbywa się w nich automatycznie i bez interwencji użytkownika – urządzenia samoczynnie cofają lub dodają godzinę w zależności od konkretnej pory roku. Efekt? Nie trzeba zaprzątać sobie tym głowy. O ile smartwatche i zegarki z synchronizacją radiową doskonale radzą sobie ze zmianą czasu, to nie wszystkie modele dysponują takimi udogodnieniami. Oznacza to, że musisz pamiętać o ich przestawieniu na czas letni. Jak to zrobić?
Zegarki elektroniczne – do przestawienia godziny służą zazwyczaj przyciski „adjust” i „mode”. Przytrzymanie tego pierwszego przez kilka sekund spowoduje przejście do trybu edycji godziny. Przy użyciu tego drugiego wybierzesz konkretne wartości, a następnie zatwierdzisz wprowadzone zmiany.
Zegarki z mechanizmem kwarcowym – aby zmienić czas, delikatnie wyciągnij koronkę i pokręć nią w taki sposób, aby wskazówki przesuwały się do przodu. Gdy ustawisz wskazówki na pożądanej pozycji, włóż koronkę na pierwotne miejsce. Gotowe!
Zegarki z automatycznym naciągiem – w takich modelach do przestawiania czasu należy ustawić koronkę na jednej z dwóch lub trzech dostępnych pozycji. Zazwyczaj służy do tego pozycja druga, jednak najlepiej sprawdzić to w instrukcji konkretnego zegarka. Koronka znajduje się na odpowiednim miejscu? W takim razie pokręć nią do przodu aż do ustawienia właściwej godziny. Na koniec wróć na pierwszą pozycję, aby rozpocząć pracę zegarka.
Zegarki z ręcznym naciągiem – zanim przystąpisz do przesunięcia wskazówek, nakręć zegarek do oporu, uważając jednak na to, aby nie przekręcić sprężyny. Kolejne kroki to ustawienie koronki na drugiej lub trzeciej pozycji (w zależności od konkretnego modelu), kręcenie nią do przodu aż do momentu osiągnięcia pożądanego wskazania i wreszcie przesunięcie koronki na wcześniejsze ustawienie, aby zapisać zmiany i uruchomić zegarek.
Pamiętaj o tym, że mechanizmy zegarków są niezwykle delikatne, dlatego też należy zachować ostrożność podczas zmiany czasu na letni.